Përmbledhje e rezultateve dhe gjetjeve kryesore
Zgjedhjet e përgjithshme parlamentare në Shqipëri, të mbajtura më 11 maj 2025, tregojnë se Partia Socialiste e kryeministrit Edi Rama ka siguruar një udhëheqje të fortë me rreth 53% të votave të numëruara në qarkullimin paraprak, duke synuar një mandat të katërt rradhazi AP News. Pjesëmarrja e votuesve ra në 42.16%, një nivel më i ulët se katër vjet më parë, ndërsa për herë të parë diaspora me rreth 191,000 votues mori pjesë përmes postës AP News. Me vetëm 30% të votave të numëruara, Socialistët vazhdojnë të udhëheqin me 53% kundrejt 34% të koalicionit opozitar të Partisë Demokratike Reuters. Rezultatet përfundimtare priten të shpallen deri të hënën ose të martën e ardhshme nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve Reuters.
Rezultatet paraprake dhe pjesëmarrja
Preliminarisht, me një çerek të votave të numëruara, Partia Socialiste kishte siguruar 53% të votave, ndërsa koalicioni Demokratik rreth 35%, gjë që do t’u jepte socialistëve kuotën minimale prej 71 deputetësh në Parlamentin me 140 ulëse AP News. Votimi u zhvillua në mënyrë të qetë, me vetëm disa parregullsi sporadike që, sipas kreut të KQZ-së Ilirjan Celibashi, nuk kanë ndikuar në rezultatin përfundimtar AP News. Norma e pjesëmarrjes ishte 42.16%, ose rreth 4 pikë përqindje më e ulët se në zgjedhjet e vitit 2021, ndërsa diaspora mori për herë të parë një rol historik, duke dërguar me postë rreth 191,000 fletëvotime AP News.
Vëzhgimet e OSBE/ODIHR-së
ODIHR ka vendosur në Shqipëri një Mision të Vëzhgimit të Zgjedhjeve (EOM), i udhëhequr nga ambasadori Lamberto Zannier, me 26 vëzhgues afatgjatë në terren që nga 10 prilli OSCE. Në konferencën për shtyp të parakohshme, misioni vuri në dukje se nuk ishte ndërmarrë ende një reformë zgjedhore gjithëpërfshirëse dhe se shumë rekomandime të mëparshme të ODIHR-së ishin injoruar Euronews Albania. Sidoqoftë, administrata zgjedhore punoi me transparencë dhe përmbushi afatet ligjore, duke ruajtur standardet e OSBE-së për procesin e numërimit Euronews Albania. Fushata zgjedhore ishte kryesisht e qetë, megjithëse e ndikuar nga retorika e ashpër politike dhe akuza të ndërsjella midis udhëheqësve kryesorë Euronews Albania.
Një delegacion prej 21 anëtarësh i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) u angazhua për të monitoruar votimin, duke punuar paralelisht me vëzhguesit e OSBE/ODIHR-së dhe ata të Parlamentit Europian PACE. Prezenca e përhershme e OSBE-së në Shqipëri tha se mbetet e angazhuar për të mbështetur institucionet shqiptare në forcimin e mëtejshëm të integritetit zgjedhor OSCE.
Analiza e procesit dhe faktorët kryesorë
Kampanja e Kryeministrit Rama u fokusua në përparësitë infrastrukturore, reformat në drejtësi dhe avancimin e negociatave për anëtarësimin në BE, me premtimin e përshpejtimit të hapave drejt shtetësimit europian deri në vitin 2030 AP News. Kundërshtari kryesor, Sali Berisha, artikuloi kritika për mosgatishmërinë e Shqipërisë dhe përdori taktika retorike populiste për të mobilizuar mbështetësit AP News. Ndërsa Rama frymëzoi progresin në negociata – me 24 nga 35 kapituj të hapur deri tani – opozita paralajmëroi se mbizotërimi i njëanshëm mund të dëmtojë mekanizmat e kontrollit dhe ekuilibrat demokratikë Financial Times.
Roli i diasporës ishte një ndryshim kyç, me 191,000 vota me postë, megjithëse vuri në pah nevojën për më shumë përfshirje të jashtme në proceset vendimmarrëse AP News. Disponueshmëria e numërimit elektronik dhe sfidat logjistike në diasporë ishin objekt vëzhgimi nga më shumë se 570 vëzhgues ndërkombëtarë, duke siguruar një mbulim të plotë të procesit AP News.
Vetë mbyllja e pollingjeve dhe shmangia e exit-poll-eve nga disa transmetues krijuan një vakum informimi, duke detyruar vëzhguesit dhe publikun të prisnin për rezultatin zyrtar POLITICO.
Çfarë do të ndodhë tani?
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve pritet të shpallë rezultatet përfundimtare deri të hënën ose të martën e ardhshme, pas verifikimit të fletëvotimeve nga diaspora dhe shqyrtimit të ankesave të mundshme Reuters. Në rast se Partia Socialiste arrin 71 ulëset e nevojshme, ajo do të formojë qeverinë e re pa nevojën për koalicion AP News.
Opozita ka sinjalizuar mundësinë e paraqitjes së ankesave në KQZ për rastet e parregullsive sporadike, megjithëse sipas vëzhguesve ato nuk pritet të ndryshojnë rezultatin përfundimtar AP News. Kritikët paralajmërojnë se një mandat i katërt i Ramas mund të forcojë më tej kontrollin mbi administratën, duke vënë në pikëpyetje pavarësinë e institucioneve të drejtësisë dhe medies Financial Times.
Diplomacia europiane do të fokusohet së shpejti në ripërshpejtimin e kapitujve të mbetura të negociatave të anëtarësimit në BE, ku reforma zgjedhore dhe lufta kundër korrupsionit mbeten kritere kyçe për hapjen e kapitujve të rinj Reuters.
Misioni i OSBE/ODIHR-së do të mbajë një konferencë për shtyp më 12 maj në orën 15:00 në Tirana Lounge të Rogner Hotel, ku do të publikohet raporti paraprak për procesin zgjedhor OSCE. Vëzhguesit afatgjatë do të largohen më 20 maj, ndërsa pjesa tjetër e ekipit do të përfundojë detyrat më 22 maj 2025 OSCE.
Perspektiva dhe rekomandime
Ndërsa fushata ishte kryesisht transparente dhe e qetë, mungesa e një reforme zgjedhore gjithëpërfshirëse dhe injorimi i rekomandimeve të mëparshme mbeten çështje kritike për konsolidimin e demokracisë shqiptare Euronews Albania. OSBE-ja vazhdon të mbështesë institucionet vendore për të forcuar më tej integritetin e sistemit zgjedhor dhe për të garantuar pjesëmarrje të balancuar të diasporës në të ardhmen OSCE.
